Ἡ σωτηριολογική ἐνέργεια τοῦ Σταυροῦ ὀφείλεται στόν σαρκί σταυρωθέντα Θεό - τόν ἀπαθῆ Θεότητι - πού θυσιάσθηκε ἐπ᾽ Αὐτοῦ καί Τόν κατέστησε τρισμακάριστο ξύλο.

Σέ κάθε ἁγιαστική πρᾶξι, ἡ Ἐκκλησία προβάλλει τόν Τίμιο Σταυρό γιά νά θυμίζη στούς πιστούς ὅτι ἡ κατά Θεόν θυσία εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεσις εἰσόδου μας στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

Ὁ Τίμιος Σταυρός εἶναι καί ἐνίσχυσις τῶν πιστῶν, διότι ὁ Χριστός, μέ δόλωμα τόν Ἑαυτόν Του καί ἄγγιστρο τόν Σταυρό συνέλαβε τόν Διάβολο.

Οἱ πρωτόπλαστοι, πίπτοντες στόν πειρασμό τῆς αὐτοθεώσεως - τῆς ἰσοθεΐας ἐρήμην τοῦ Θεοῦ - πρωτοεγεύθησαν τόν ''καρπόν'' τῆς ἔνοχης ἡδονῆς - ἡ ἐνοχή ἔγκειτο μόνον στήν παρακοή - καί ἀπό τότε πρωτοεισήχθη ἡ ὀδύνη στό ἀνθρώπινο γένος. Κορυφαία ὀδύνη εἶναι ὁ θάνατος.

Ἀπό τότε τό σχῆμα ἡδονή-ὀδύνη ἀποτελεῖ ἕνα συνεχές ἀδιάσπαστο δίπολο.

Ὁ Χριστός ἔζησε τήν ὀδύνη, πάσχοντας ὑπέρ ἡμῶν καί ἀντί ἡμῶν, χωρίς νά γευθῆ καρπό ἔνοχης ἡδονῆς, διότι ἦτο ὁ ''πάσης ἐπέκεινα καθαρότητος'' καί μᾶς ἄνοιξε ἐκ νέου τόν δρόμο τοῦ Παραδείσου.

Ἀπό τήν ἔνθεη ἡδονή τοῦ Παραδείσου μόνοι μας ἐκπέσαμε στήν ὀδύνη. Τώρα ἀπαιτεῖται ἀπό ἐμᾶς ἡ ἀντίστροφη πορεία τῆς ἐφαρμογῆς τῶν ἐντολῶν. Ἡ πνευματική ζωή συνίσταται στό σχῆμα ''ὀδύνη γιά τόν Θεό-ἡδονή ἐν Θεῷ''.

Ὁ Τίμιος Σταυρός γίνεται ἡ προσωπική κλῖμαξ ἀνόδου μας στόν Οὐρανό, διότι ἡ προέκτασίς Του εἶναι ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ.

Οἱ πικρές, λόγῳ τῶν παθῶν μας, ἐντολές τοῦ Χριστοῦ, δέν εἶναι ἄρνησις, ἀλλά θέσις, διότι ἀρνούμενοι διά τοῦ Σταυροῦ τά πάθη μας γευόμεθα τήν προσωπική μας ἀνάστασι, ὑπεραναπληρούμενοι μέ τήν ἄκτιστο θεία Χάρι.

Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος

Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος

(Σεπτέμβριος 2014)